Shumë e kanë dëgjuar, pak e kuptojnë se çfarë është në të vërtetë “Black Box”,
kutia famëkeqe që bëhet temë diskutimi vetëm pas një tragjedie ajrore. Por çfarë është kjo kuti misterioze? Si funksionon? Dhe pse quhet e zezë kur në fakt është… portokalli?
Nëse je shqiptar dhe ke fluturuar qoftë një herë në jetë, duhet ta dish që çdo avion që ngrihet nga Rinasi apo çdo pistë tjetër ndërkombëtare, mbart në vetvete një “dëshmitar të heshtur” që regjistron gjithçka. Ky është Black Box, teknologjia që mund të zbulojë të vërtetën pas çdo ngjarjeje fatale në qiell.
📦 Çfarë është “Black Box”?
Në realitet, “Black Box” është një emër popullor për dy pajisje thelbësore që gjenden në çdo avion:
Flight Data Recorder (FDR) – regjistron të dhënat teknike të avionit si shpejtësia, lartësia, pozicioni i krahëve, motorët dhe më shumë se 80 parametra të ndryshëm.
Cockpit Voice Recorder (CVR) – regjistron tingujt brenda kabinës së pilotëve, bisedat, sinjalet akustike dhe alarmet.
Këto pajisje nuk janë aspak “kuti të zeza”, por në fakt janë të lyera me ngjyrë portokalli e ndezur për t’u gjetur më lehtë në rast rrëzimi. Janë të mbështjella me material ultra-rezistent që mund t’i përballojë:
Temperaturat ekstreme deri në 1100°C për 60 minuta
Presione të thella uji në oqeane deri në 6000 metra thellësi
Goditje të fuqishme deri në 3400 g (gravitet)
🧠 Si funksionon në praktikë?
“Black Box” është si një truri elektronik, që regjistron të gjitha komandat dhe reagimet e avionit në kohë reale. Të dhënat ruhen në memorje solide që nuk fshihen lehtë. Këto informacione ruhen në cikël të vazhdueshëm: sapo memoria mbushet, ajo rifillon dhe fshin më të vjetrat.
Kur ndodh një aksident ajror, gjetja e “Black Box”-it është misioni numër një i ekipeve të kërkimit. Ajo mund të ndihmojë ekspertët të zbulojnë:
A ka ndodhur ndonjë defekt teknik?
A ka pasur gabim njerëzor?
Apo ndonjë faktor i jashtëm si moti, një shpërthim ose ndërhyrje e qëllimshme?
🇦🇱 Pse duhet ta dijë çdo shqiptar?
Në një kohë kur shqiptarët po udhëtojnë më shumë se kurrë drejt Evropës, SHBA-së apo vendeve ekzotike, siguria në ajër është një prioritet kombëtar dhe personal. Kuptimi i asaj që ndodh në sfond të çdo fluturimi, të jep jo vetëm më shumë siguri, por edhe vetëdije mbi teknologjinë që mbron jetën tënde.
🛰 E ardhmja e “Black Box”?
Ekspertët e industrisë po punojnë që “Black Box”-i i së ardhmes të jetë online dhe në re, që do të thotë se të dhënat e një avioni mund të transmetohen në kohë reale drejt serverëve të sigurt, pa u varur më vetëm nga kutitë fizike.
Në fund të ditës, “Black Box” është kujtesa e qiellit. Një dëshmitar i heshtur, por vendimtar, që flet vetëm kur gjithçka tjetër hesht. Dhe kjo është ajo që e bën të frikshme, misterioze, por mbi të gjitha – jetike!